سایت شخصی پرویز رضایی

امروز خانمی مسیحی برای تنظیم سند تشرف به دین اسلام از طرف یکی از دفاتر ازدواج معرفی شده بود این قضیه موجب شد تا تورقی به یکی از نمونه های اسناد بزنم .

معمولِ دفاتر اسناد رسمی این است که برای تنظیم انواع اسناد روتین و عادی از فرم های نمونه استفاده می کنند و یکی از قدیمی ترین تالیفات در این خصوص کتاب نمونه اسناد آقای غلامرضا حجتی اشرفی است که بکرات تجدید چاپ شده و شاید یکی از اسباب اعتبار ان در بین دفاتر اسناد رسمی همین قدمت از طرفی و تعداد کم تالیف در این مورد از سوی دیگر است .
عوامل پیش گفته نوعی مرجعیت و اعتبار خاص به این اثر بخشیده تا جایی که همکاران سردفتر کمتر به خود اجازه می دهند تا به نقد و در صورت لزوم ویرایش و تصحیح فرم های موجود در کتاب که به نظر نگارنده نیاز به اصلاح و نقادی دارد بپردازند .
بنده در گذشته به نمونه هایی از ایرادات این اسناد اشاراتی داشته ام و امروز سندی را که جناب اشرفی با عنوان اقرار در کتاب خود تنظیم نموده اند عینا باز نویسی و مورد نقد قرار می دهم

نوع سند :اقرار 
اینجانب ....فرزند ...دارای شناسنامه ...و....
در کمال صحت نفس و بقای عقل و شعور , صریحا اقرار می نمایم که با آشنایی از معارف و حقایق اسلامی و اصول و فروع دین مبین اسلام (که برایم روشن گردیده) با نهایت میل و رضا و رغبت از پیروی دین / آیین ...دست برداشته و با اظهار و اقرار به شهادتین ثالثه اعلام می نمایم که با شور و شادی فراوان به دین مبین اسلام تشرف حاصل نموده و از این پس متدین به دین مقدس اسلام بوده و هستم و مسلمان می باشم و با اعتقاد راسخ به آن و حکومت حق و عدل قرآن مجید , یک فرد شیعه مذهب اثنی عشری الی الابد بوده و باقی خواهم ماند که انشاء الله خداوند تبارک و تعالی این بنده و همه بندگان خود را به صراط مستقیم هدایت فرماید و از این پس شناسائی ام با نام و نام خانوادگی .....که برای خود انتخاب کرده ام خواهد بود.

ایرادات 
1- نوع سند - عنوان این سند ( اقرار )با ماهیت اقرار متفاوت است اقرار در معنای فقهی و حقوقی عبارت است از اخبار به حقی برای غیر بر ضرر خود ماده 1259 قانون مدنی بر این معنا صراحت دارد .

ضرر به چه کسی ؟ تشرف به اسلام به ضرر کسی که به این دین مشرف می شود ؟ این عنوان (اقرار) وهن به دین است .
توصیه می کنم بجای عبارت اقرار از عبارت تصدیق (این عبارت در ترمینولوژی علم حقوق دکتر لنگرودی در مورد هرگونه سند که به حال دارنده آن برای کاری مفید باشد تعریف شده است ) و یا اظهار به تشرف به دین اسلام استفاده شود .

2- از شرایط لازم برای هر متن حقوقی علی الاعم و سند رسمی علی الاخص پرهیز از زیادگویی و تطویل در کلام است متن حقوقی باید "ما قل و ما دل" باشد

عبارت ..."در کمال صحت نفس و بقای عقل و شعور , صریحا اقرار می نمایم که با آشنایی از معارف و حقایق اسلامی و اصول و فروع دین مبین اسلام (که برایم روشن گردیده) با نهایت میل و رضا و رغبت از پیروی دین / آیین ...دست برداشته" تماما حشو و زاید است احراز اهلیت اشخاص به عهده سردفتر و از وظایف ذاتی او است و نیاز به درج آن در سند رسمی نیست 
همچنانکه قید میل و رضا و رغبت اظهار کننده بی وجه می باشد

3- در متن حقوقی این سند نوشته شده متقاضی و یا همان تصدیق کننده تشرف به دین اسلام , اقرار به شهادتین ثالثه اعلام می نماید در صورتیکه متفق علیه مذاهب اسلامی این است که اظهار شهادتین برای ورود شخص به دین اسلام کفایت می کند و احکام مسلمان بر فرد جاری می گردد شهادت ثلاثه نه ربطی به تشرف به دین اسلام دارد و نه علمای شیعه بیان این شهادت را حتی در اذان و اقامه جایز می دانند الا به قصد عدم ورود یعنی وقتی شخص به ولایت علی ابن ابیطالب شهادت می دهد باید قصد کند که این شهادت جزء اذان و اقامه نیست!

4- تعهد به باقی بودن به دین اسلام و شیعه اثنی عشری و یا هر دین و ایین دیگر با قید الی الابد با اصل حریت انسان و اخلاق باور که مستلزم اتباع از دلیل و برهان در هر مقطع زمانی و شرط عقل است و مورد تایید قران کریم در انتخاب احسن است منافات دارد ضمن اینکه محل و موضع دعا برای بندگان خدا و درخواست هدایت آنها به راه مستقیم نیز مشمول تذکر بند دوم بوده و قید آن در سند رسمی بلا وجه است و حاجت به بیان ندارد.
متن پیشنهادی

تصدیق تشرف به اسلام
حاضر ایندفتر گردید خانم ...با مشخصات مذکور و بعدالحضور ضمن اخبار مبنی بر اینکه از پیروی دین ....منصرف شده با اظهار به شهادتین و تصدیق دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشر نام و نام خانوادگی ... را برای خود انتخاب نمود.